Rederijken in de Lage Landen
Aan het eind van de middeleeuwen waren er al rederijkerskamers in de Lage Landen, die zich bezighielden met toneel en het schrijven en voordragen van gedichten. Het waren zeer invloedrijke gezelschappen Ze hebben niet alleen de Nederlandse literatuur en taal meegevormd – denk aan leden als Hendrik Spiegel, Hooft, Vondel en Bredero –, maar ook de culturele en maatschappelijke ontwikkelingen.

Bijzondere dichtvormen die de rederijkers gebruikten en deels uitvonden waren onder meer de ballade, het rondeel, de retrograde en het achrosticon. De leden van een rederijkerskamer hielden geregeld wedstrijden, en tevens streden de verschillende kamers op luisterrijke manifestaties (‘landjuwelen’) om de hoogste eer.

De noordelijke rederijkerskamers zijn in de negentiende eeuw ontstaan, vooral omdat men het Hollands beter wilde leren beheersen voor de handel met het westen. De leden beoefenden de welsprekendheid door middel van voordrachtskunst en toneel. Maar de kamers hadden eveneens een belangrijke sociale en maatschappelijke functie, want men kon er gezellig netwerken en van alles bekokstoven. Ook deze noordelijke kamers hielden wedstrijden (‘concoursen’), in Groningen georganiseerd door het KPGRV (Koninklijk Provinciaal Gronings Rederijkers Verbond).

Rederijkerskamer Eendracht

Rederijkerskamer Eendracht is in 1865 in Zuidhorn opgericht. Op de concoursen van het KPGRV, die honderden bezoekers trokken, won ze talrijke prijzen. Het oude vaandel van Eendracht is volgeprikt met medailles, bijvoorbeeld voor de beste eenakter, het beste concoursgedicht en de beste improvisatie.

Vandaag de dag is Eendracht met ongeveer veertig leden de grootste Groningse rederijkerskamer. Ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan in 1990 is haar fascinerende geschiedenis opgetekend in het boek Altijd meer welsprekendheid. Als vervolg daarop ontstond het boekje Nog steeds welsprekendheid. Een illustratie van de jaren 1990-2005. Hierin kun je van alles lezen over de ontwikkelingen die Eendracht voor en na oorlogen, in hoogte- en dieptepunten heeft doorlopen. Beide boeken zijn verkrijgbaar bij het bestuur.